Rzeżączka jest dolegliwością przenoszoną drogą płciową. Chorobę wywołuje bakteria dwoinki rzeżączki (Neisseria genorrhoeae), a do zakażenia dochodzi podczas stosunku płciowego.
Rzeżączka – jak poradzić sobie z zakażeniem
Bakteria ta występuje w wilgotnych częściach ludzkiego ciała tj. jama ustna, odbytnica, czy układ moczowo-płciowy. Często się zdarza, iż osoby chore bagatelizują pierwsze objawy i kończy się to dla nich nawet bezpłodnością. Na rzeżączkę mogą zachorować również noworodki, które mogą się nią zarazić podczas porodu. Najbardziej narażone są tkanki oka malucha. Choroba ta może współistnieć wraz z innymi chorobami i przez to być ciężką do zdiagnozowania.
Za główną przyczynę zarażenia rzeżączką odpowiada współżycie płciowe (analne, oralne czy genitalne) z partnerem, który jest zarażony tą chorobą. Można się zarazić również przez używanie tych samych przedmiotów do higieny (ręczników, gąbek). Bakterie tej choroby mogą przetrwać na desce klozetowej lub ręczniku nawet do czterech godzin. Dlatego siadanie na desce klozetowej w toalecie publicznej wiąże się z ryzykiem zarażenia taką chorobą. Rzeżączką można również zarazić się przez spanie w tej samej pościeli z chorym.
Pierwsze objawy rzeżączki są niejednoznaczne i mylące. Dlatego rzadko jest rozpoznawana w pierwszym stadium. Pojawiają się one kilka dni po odbyciu stosunku z chorym. Rzeżączka szybciej rozwija się u mężczyzn niż u kobiet. W tym przypadku dochodzi do zakażenia cewki moczowej. Objawami u mężczyzn mogą być ból i pieczenie cewki moczowej oraz ropna wydzielina z niej, obrzęk i tkliwość najądrzy, swędzenie i infekcja okolicy odbytu, zapalenie żołędzia.
Kobiety mogą zlekceważyć najostrzejszy etap zakażenia, gdyż objawy mogą wskazywać na inne dolegliwości. Dlatego panie zgłaszają się do lekarza ze stanem przewlekłym choroby. Pierwotne miejsce zakażenia u kobiet to szyjka macicy. Rzeżączka może atakować jajniki, jajowody oraz macicę. Dodatkowo panie narzekają na: swędzenie i infekcje w okolicach odbytu, ból podczas współżycia, bóle w dole brzucha, wysoką temperaturę, krwawienia międzymiesiączkowe. Choroba atakuje również inne okolice organizmu. Chory może cierpieć na zapalenie gardła, spojówek, odbytu i odbytnicy, zmiany skórne i bóle stawów.
W diagnostyce ważne jest przeprowadzenie wywiadu lekarskiego oraz wykonanie badań na obecność bakterii dwoinki rzeżączki. Pobierany jest wymaz z ciała chorego. Metoda ta sprawdza się bardziej u mężczyzn. Rozpoznanie rzeżączki u pacjenta wiąże się z koniecznością przeprowadzenia badań w kierunku pozostałych chorób wenerycznych.
Rzeżączkę leczy się głównie farmakologicznie. Leczenie wdraża się również partnerowi osoby chorej. Do leków zwalczających rzeżączkę zalicza się penicyline oraz cefalosporyny. Jednakże niektóre szczepy bakterii uodporniły się na te leki. Wtedy pomaga doksycyklina. Samoleczenie nie jest wskazane, bo może prowadzić do licznych powikłań. U osobników płci żeńskiej, które nie podjęły jeszcze współżycia, zakażenie następuje przez używanie tej samej gąbki lub ręcznika. Zakażenie wtedy obejmuje pochwę i srom, a leczy się je tak samo jak u osób dorosłych. Możliwe jest całkowite wyleczenie rzeżączki, ale po zakończonej kuracji, mniej więcej 3 dni po, należy przeprowadzić badanie bakterioskopowe oraz posiew.
Do powikłań w wyniku chorowania na przewlekłą rzeżączkę należą:
zakażenia całego układu moczowo-płciowego
zapalenia stawów
zapalenia przydatków u kobiet
zapalenia najądrzy u mężczyzn
zakażenia dziecka podczas porodu, a tym samym np. utrata wzroku przez malucha
zapalenia prostaty
zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych
Zapobiegać rzeżączce możemy w następujący sposób:
Poprzez kontakty seksualne ze stałym partnerem
Unikając stosunków z wieloma partnerami
Stosując prezerwatywy
Obserwując własne ciało
Unikając przypadkowych kontaktów seksualnych
Nie siadając na desce klozetowej w toalecie publicznej
Nie dzieląc środków higieny osobistej z innymi
Nie pożyczając bielizny osobistej